België loopt ca. €1,2 miljard aan inkomsten mis omdat rokers zich elders goedkoper kunnen bevoorraden. De buitensporige accijnsverhogingen die de regering De Croo de laatste jaren doorvoerde drijven alsmaar meer Belgen naar illegale alternatieven. De tabaksector roept de federale onderhandelaars dan ook op om het accijnsbeleid op sigaretten en roltabak grondig te hertekenen.

Uit een nieuw onderzoek¹ uitgevoerd tussen 22 april en 17 mei 2024 blijkt dat op 25,6% van alle sigaretten die in België werden geconsumeerd, geen belastingen werden betaald in ons land. Met andere woorden: meer dan een kwart van de sigaretten die in ons land worden gerookt ontsnappen aan de Belgische fiscus.

Deze trend is al langer in opwaartse lijn, maar neemt vandaag uitzonderlijke proporties aan. In vergelijking met de studieresultaten van een jaar eerder is het aandeel gegroeid van 18,7% naar 25,6% – een toename van 36,9%. Van die 25,6% is 1,9% namaak en dus illegaal. De overige 23,7% zijn legale sigaretten die echter buiten België werden aangekocht, met name in landen waar de prijzen lager zijn omdat de fiscale druk er ook lager is. Die sigaretten vinden alsmaar makkelijker hun weg naar ons land, omdat goed georganiseerde bendes op grote schaal goedkope sigaretten uit het buitenland naar België smokkelen om ze hier met aanzienlijke winst te verkopen.

Onder de regering De Croo steeg de prijs van een pakje sigaretten met maar liefst 59%². Deze excessieve accijnsverhogingen zetten jaar na jaar meer rokers aan om op zoek te gaan naar goedkope sigaretten.

Bijna de helft van illegale sigaretten komt uit Bulgarije

Het valt op dat bijna de helft van alle illegale sigaretten afkomstig zijn uit Bulgarije (47,9%). Ook goedkope sigaretten uit Luxemburg (18,2%) en Turkije (5,8%) worden in België aan de consument aangeboden. De top 10 wordt vervolledigd door Albanië, Polen, Marokko, Roemenië, Frankrijk, Duitsland en Algerije. Op Frankrijk na zijn dit stuk voor stuk landen waar sigaretten aanzienlijk goedkoper zijn dan in ons land.

Het feit dat sommige van deze landen niet meteen populaire toeristische bestemmingen zijn, versterkt het vermoeden dat er georganiseerde circuits bestaan die snel en efficiënt inspelen op de groeiende vraag naar goedkope sigaretten door Belgische consumenten die de hoge accijnzen in eigen land willen omzeilen.  

Belgische douane verdient alle lof, maar accijnsbeleid heeft reset nodig

Cimabel, de Belgisch-Luxemburgse federatie van sigarettenfabrikanten, blijft de aandacht vestigen op de noodzaak om smokkel en illegale handel in sigaretten ernstig te nemen. De inspanningen van de Belgische douanediensten, die de voorbije jaren de ene recordvangst aan illegale sigaretten na de andere deden, verdienen alle lof.

Maar het blijft dweilen met de kraan open zolang er geen doordachte, evidence-based verschuiving komt van het accijnsbeleid. Zolang accijnzen op tabaksproducten elk jaar drastisch stijgen zal de vraag naar goedkope sigaretten blijven groeien en zullen criminele organisaties hun illegale praktijken op het Belgische grondgebied onverminderd verderzetten. Bovendien moet men vermijden dat men deze fout herhaalt door minder risicovolle alternatieven als e-sigaretten ook op ondoordachte en buitensporige wijze te belasten. Zo jaag je de consument richting het illegale e-sigaretcircuit waar producten van twijfelachtige herkomst aangeboden worden.

Cimabel roept daarom de federale onderhandelaars op om niet blind te zijn voor de realiteit die met deze nieuwe studie nog maar eens bevestigd wordt. De spiraal van opeenvolgende accijnsverhogingen werkt niet, integendeel. De enige zekerheid is dat de overheid inkomsten misloopt en dat criminele organisaties steeds meer geld binnenrijven. Het inter-federaal tabaksplan³ van de ontslagnemende minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke – dat voor de komende jaren “een aanzienlijke verhoging van het algemene prijsniveau en de afschaffing van het prijsverschil tussen de verschillende categorieën van tabaksproducten” voorziet – is toe aan een grondige herevaluatie in de volgende regering.

1: Empty Pack Survey – Belgium Q2 2024, WPSM Group, July 2024

2: FOD Financiën / De Tijd, 24 oktober 2023: “Regering maakt tabak een kwart duurder”, www.tijd.be/politiek-economie/belgie/federaal/regering-maakt-tabak-een-kwart-duurder/10501436.html

3: Inter-federale strategie 2022-2028 voor een rookvrije generatie, doelstelling 2

• Facebook
• Twitter
• LinkedIn