Op 1 april 2025 gaan nieuwe maatregelen in die de handelaars in tabaksproducten nog maar eens hard treffen en de rokende consument nog meer in de armen zullen jagen van illegale handelscircuits.

In supermarkten en voedingswinkels met een oppervlakte groter dan 400m2 wordt de verkoop van tabaksproducten vanaf 1 april definitief verboden. Wie sigaretten of roltabak wil kopen zal zich dus moeten wenden tot dagbladhandels, kleine buurtwinkels en nachtwinkels. Maar in die verkooppunten mogen de tabaksproducten voortaan niet meer zichtbaar zijn. Ze moeten worden weggestopt in gesloten kasten of achter gordijnen en zo jaagt de overheid de handelaars nog maar eens op kosten. Een woordvoerder van Buurtsuper.be gaf al te kennen dat vele handelaars terugschrikken voor wat hij “kosten op het sterfhuis” noemt.

De kans is groot dat sommige handelaars ervoor zullen kiezen om helemaal geen tabaksproducten meer te verkopen. Bepaalde handelaars hebben hun winkel zelfs gesloten omdat de vereiste investeringen te groot zijn en winstgevendheid onmogelijk wordt. Dat zal de minister van Volksgezondheid misschien als muziek in de oren klinken, maar optimisme zou misplaatst zijn. De harde realiteit is immers dat consumenten, die vandaag al massaal de weg vinden naar goedkope, illegale sigaretten voortaan in nog grotere getale hun producten zullen aankopen buiten de legale handelscircuits.

De cijfers liegen er niet om: 36,5 % van alle sigaretten die in België worden geconsumeerd werden niet in ons land aangekocht*. Het gaat om sigaretten die initieel legaal werden aangekocht in landen als Bulgarije, Luxemburg, Turkije en Albanië waar de prijzen goedkoper zijn, en die vervolgens hier door smokkelaars en criminele organisaties te koop worden aangeboden.

Het valt op dat meer dan de helft van alle illegale sigaretten afkomstig zijn uit Bulgarije (56%) Als men rekening houdt met het feit dat sigaretten drie tot vier keer goedkoper zijn in Bulgarije dan in België – een pakje kost er gemiddeld €3,07 – is het niet verrassend dat illegale sigarettensmokkel vanuit dit land een aantrekkelijk verdienmodel is. Andere populaire invoerlanden zijn Turkije, Albanië, Roemenië, Polen, Griekenland en Marokko.

Het feit dat sommige van deze landen niet meteen populaire toeristische bestemmingen zijn, versterkt het vermoeden dat er georganiseerde circuits bestaan die snel en efficiënt inspelen op de groeiende vraag naar goedkope sigaretten door Belgische consumenten die de hoge accijnzen in eigen land willen omzeilen.

Nu de legale handel met nieuwe hindernissen te maken krijgt zoals het verkoopverbod in supermarkten en het uitstalverbod in de detailhandel, ligt de weg naar nog meer illegale handel breder dan ooit open.

Het wekt verbazing dat een regering die op zoek is naar meer inkomsten zichzelf hiermee op onbegrijpelijke wijze in de eigen voet schiet. Met het huidige niveau van 36,5% illegaal verhandelde sigaretten loopt de Belgische overheid ruim €2,177 miljard aan inkomsten mis. Met de nieuwe maatregelen wordt het gat in de begroting nog groter. Begrijpe wie kan.

* Empty Pack Survey – Belgium Q4 2024, WPSM Group, januari 2025

• Facebook
• Twitter
• LinkedIn